Προστασία των μελισσών – επικονιαστών από χημικούς ψεκασμούς

Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται παγκοσμίως μείωση του πληθυσμού των μελισσών – επικονιαστών,

γεγονός που αποδίδεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η κλιματική αλλαγή, η εντατικοποίηση της γεωργίας και η αυξανόμενη χρήση γεωργικών φαρμάκων.
 
Η δηλητηρίαση των μελισσών – επικονιαστών από τη μη ορθολογική χρήση φυτοφαρμάκων αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, καθώς έχει δυσμενείς επιπτώσεις τόσο στις μέλισσες – επικονιαστές και την παραγωγή μελισσοκομικών προϊόντων, όσο και στην επικονίαση και καρπόδεση των καλλιεργειών, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής.

Οι μέλισσες – επικονιαστές κινδυνεύουν ιδιαίτερα από εντομοκτόνα όταν:
συλλέγουν δηλητηριασμένο νέκταρ, γύρη ή νερό,
πετούν μέσα σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος,
έρχονται σε επαφή με επιφάνειες όπου εφαρμόστηκαν εντομοκτόνα.
 

Για την προστασία των μελισσών – επικονιαστών και την αρμονική συνύπαρξη παραγωγών και μελισσοκόμων, είναι κρίσιμο να τηρούνται οι παρακάτω οδηγίες:

1. Ο επαγγελματίας χρήστης γεωργικών φαρμάκων οφείλει να ενημερώνει εγγράφως τους μελισσοκόμους της περιοχής σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν από τον επικείμενο ψεκασμό, ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των μελισσών – επικονιαστών.
 
 
2. Οι μελισσοκόμοι συνιστάται να αναγράφουν σε εμφανές σημείο τον κωδικό της εκμετάλλευσής τους και τα στοιχεία επικοινωνίας τους (τηλέφωνο, διεύθυνση), για τη διευκόλυνση της έγκαιρης ειδοποίησης.
 
 
3. Πριν από κάθε ψεκασμό, οι παραγωγοί πρέπει να ελέγχουν την παρουσία και δραστηριότητα μελισσών – επικονιαστών στο χωράφι. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όταν υπάρχει μελίτωμα, καθώς είναι ελκυστικό για τις μέλισσες – επικονιαστές.
 
 
4. Απαιτείται πιστή εφαρμογή των οδηγιών που αναγράφονται στη συσκευασία του γεωργικού φαρμάκου. Η μη συμμόρφωση επιφέρει διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.
 
 
5. Απαγορεύεται η εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων που φέρουν ένδειξη επικινδυνότητας για τις μέλισσες – επικονιαστές κατά την ανθοφορία, εκτός εάν άλλως αναφέρεται ρητά στις οδηγίες χρήσης.
6. Κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, επιτρέπονται μόνο ψεκασμοί με μη μελισσοτοξικά εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα (π.χ. μυκητοκτόνα, βιολογικά σκευάσματα εντομοκτόνων), σύμφωνα με την ετικέτα τους.
 
 
7. Πριν από την ανθοφορία, πρέπει να αποφεύγεται η χρήση διασυστηματικών φυτοφαρμάκων ή φαρμάκων με υψηλή υπολειμματική διάρκεια και ένδειξη επικινδυνότητας για τις μέλισσες – επικονιαστές.
 
 
8. Συνιστάται η αποφυγή ανάμιξης πολλών φυτοπροστατευτικών προϊόντων, καθώς ορισμένοι συνδυασμοί αυξάνουν σημαντικά τη μελισσοτοξικότητα για τις μέλισσες – επικονιαστές.
 
 
9. Οι ψεκασμοί πρέπει να πραγματοποιούνται κατά προτίμηση τις βραδινές ώρες (μετά τη δύση του ηλίου), όταν οι μέλισσες – επικονιαστές δεν πετούν και υπάρχει χρόνος για να στεγνώσει το ψεκαστικό υγρό.
 
 
10. Αν ο ψεκασμός γίνει την ημέρα, συνιστάται να πραγματοποιείται νωρίς το πρωί (μέχρι τις 8:00 π.μ.) ή σε συννεφιασμένες και δροσερές συνθήκες.
 
 
11. Οι ψεκασμοί σε υψηλές θερμοκρασίες ή με υψηλή υγρασία αυξάνουν την υπολειμματικότητα και τη μελισσοτοξικότητα των εντομοκτόνων και πρέπει να αποφεύγονται, καθώς επιβαρύνουν τις μέλισσες – επικονιαστές.
 
 
12. Πρέπει να αποφεύγεται η δημιουργία μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους, με σωστή ρύθμιση και συντήρηση των ψεκαστικών μηχανημάτων και αποφυγή ψεκασμών σε συνθήκες ισχυρών ανέμων, που θέτουν σε κίνδυνο τις μέλισσες – επικονιαστές.
 
13. Στις καλλιέργειες μεγάλης διάρκειας ανθοφορίας (π.χ. βαμβάκι, κηπευτικά) επιτρέπονται ψεκασμοί κατά την ανθοφορία μόνο εφόσον ληφθούν προληπτικά μέτρα όπως:
α) χρήση των λιγότερο μελισσοτοξικών φυτοφαρμάκων,
β) εφαρμογή ψεκασμών σε ώρες που δεν πετούν οι μέλισσες – επικονιαστές,
γ) έγκαιρη ειδοποίηση των μελισσοκόμων για την απομάκρυνση κυψελών από την περιοχή.
 

Η Vomvos Ecobuzz υπενθυμίζει ότι η προστασία των μελισσών – επικονιαστών είναι θεμελιώδης για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τη βιωσιμότητα της γεωργίας και το μέλλον της διατροφικής μας ασφάλειας.